མངལ་གནས་བྱིས་པའི་འཕེལ་འགྱུར་སྐོར་ཀྱི་རྒྱུན་ཤེས་དང་བྱེད་ཐབས།

ནང་བའི་ཚན་རིག་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀུན་བཏུས་ཀྱི་པོད་འབྲིང་བའི་སྟོད་ཆའི་་ཤོག་ངོས་༡༧༧་ནང་དུ། ཚེ་འདིའི་སྐྱེ་བ་ནི་ཐོལ་བྱུང་དུ་གསར་དུ་གྲུབ་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ལས་འདིར་འོངས་པར་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བཅས་སྨྲ་བར་བརྟེན་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ལ་མངལ་སྦྲུམ་པའི་སྐབས་སུ་མངལ་གནས་བྱིས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གསར་དུ་གྲུབ་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་སྔ་མ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་གི་ཡོད། དགའ་བོ་མངལ་མཇུག་གི་མདོ་དང་དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུད། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་བཅས་སུ་གསུངས་པ་ལྟར་ན། བར་དོའི་རྟེན་ཅན་དེ་དང་ཕ་མ་གཉིས་གྱིས་སྔོན་བསགས་ཀྱི་ལས་དང་བསོད་ནམས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཕ་མའི་ཁུ་ཁྲག་དཀར་དམར་གྱི་དབུས་སུ་བར་དོ་བ་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་གི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཟབ་ཀྱང་རྒྱས་པ་ཞིག་གསུངས་ཡོད། ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་ལ་སོགས་པའི་འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་མང་བོས་མི་སྒེར་གྱི་ཚེ་སྲོག་རེ་རེ་དཀོན་མཆོག་(God) གིས་བཟོས་ཏེ་བུད་མེད་ཀྱི་མངལ་དུ་འཇོག་གི་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་གི་ཡོད། ཡིན་ནའང་། དེང་རབས་ཀྱི་ཚན་རིག་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོར་འགྲོ་བ་མིའི་རྣམ་ཤེས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཚུལ་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་མངལ་དུ་རྣམ་ཤེས་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཚུལ་གྱི་སྐོར་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་ལྟ་བ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་མེད་པར་སྣང་། འོན་ཏེ་དགའ་བོ་མངལ་འཇུག་གི་མདོ་དང་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གི་གཞུང་དུ་གསུངས་པའི་མངལ་གནས་བྱིས་པའི་འཕེལ་འགྱུར་གྱི་དགོངས་ཚུལ་དང་དེང་རབས་ཀྱི་ཚན་རིག་པ་ཚོས་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་གྲུབ་དོན་གཉིས་ལ་མཚུངས་ཆོས་ཀྱི་ཆ་ཤིན་ཏུ་མང་བོ་ཡོད་པས་གཤམ་དུ་རོབ་ཙམ་གླེང་བར་སྤྲོའོ།། 

 ཨ་རིའི་སྨན་ཁང་གྲགས་ཅན་མེ་འོ་ཁུ་ལ་ནེ་ཁུ་ (Mayo Climic) ནས་བཏོན་པའི་ལམ་སྟོན་དཔེ་ཆ་ཞིག་གི་ནང་དུ་བུད་མེད་ལ་ཟླ་མཚན་བབས་ནས་གཟའ་འཁོར་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་ཀྱི་ཉིན་ཤས་ནང་ལ་བུད་མེད་ཀྱི་མངལ་གྱི་སྒོ་ང་ཡོངས་སུ་སྨིན་ཡོད་པས་བུད་མེད་ལ་མངལ་ཆགས་སླ་བོ་ཡོད་པར་བཤད། བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གི་གཞུང་དུ་བུད་མེད་ལ་མངལ་ཆགས་ནས་ཟླ་བ་ལྔ་ལོན་པའི་སྐབས་སུ་མངལ་གནས་བྱིས་པའི་སེམས་ཁམས་སྔར་ལས་ཆེས་གསལ་བོར་འགྱུར་གྱི་ཡོད་པར་བཤད་འདུག་པ་ལྟར། དེང་རབས་ཀྱི་གསོ་རིག་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་ཨ་མའི་ལུས་ལ་མངལ་སྦྲུམ་ནས་ཟླ་བ་བཞི་དང་ཕྱེད་ལོན་པའི་ཚེ། མངལ་གནས་ཕྲུ་གུས་ཨ་མའི་སྙིང་རྩ་འཕར་བའི་སྒྲ་དང་ཕོ་བ་འགུལ་བའི་སྒྲ་ཐོས་ཀྱི་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང་། མངལ་གནས་བྱིས་པ་ཟླ་བ་དྲུག་ལོན་པའི་སྐབས་སུ་ཨ་མས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་གོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྐད་ཆའི་ནང་གི་དབྱངས་གསལ་གྱི་སྒྲ་ངེས་ཅན་རེ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་ཨ་མའི་སྐད་གདངས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟར་ན་བོད་པའི་ཕ་མ་ཚོས་ཀྱང་ཨ་མའི་མངལ་གྱི་ཐད་ནས་བོད་སྐད་ཀྱི་ཁ་བརྡ་བྱེད་པ་དང་བོད་ཡིག་གི་དཔེ་ཆ་ཀློག་དགོས་པ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ། དེ་ལས་གཞན་རོལ་མོ་དཀྲོལ་བ་དང་གླུ་གཞས་ལེན་པ། ཆོས་འདོན་པ་དང་ཆོས་བཏོན་པའི་སྒྲ་ལ་ཉན་དུ་བཅུགས་ཏེ་མངལ་གྱི་སློབ་གསོ་སྤྲོད་དགོས་པ་ཡིན། མ་ཁོག་ནི་མངལ་གནས་བྱིས་པས་སྐད་ཆའི་སློབ་གསོ་ཐོག་མར་མྱོང་ས་དེ་ཡིན་པ་རེད་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཨ་མས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་ནི་བྱིས་པའི་ཐོས་པའི་ཆེས་ཐོག་མའི་སྐད་ཆ་དེ་ཡིན། ཕ་མས་མངལ་གནས་བྱིས་པར་སྐད་ཆ་ག་ཚོད་བཤད་ཐུབ་ན། དེ་ཚོད་ཀྱི་མངལ་གནས་བྱིས་པའི་སེམས་ཁམས་སུ་བདེ་འཇགས་ཡོང་བ་དང་། མཚེར་སྣང་མི་སྐྱེ་བར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པར་བཤད། དེ་བཞིན་དུ་མངལ་གནས་བྱིས་པའི་སེམས་ཁམས་སུ་སྤྲོ་སྣང་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པར་བཤད་ཅིང་། ཕྲུ་གུ་མངལ་ནས་བཙས་དུས་ཕ་མའི་སྐད་གདངས་དང་མི་གཞན་གྱི་སྐད་གདངས་ཀྱི་དབྱེ་བ་འབྱེད་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པར་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། བཙས་མ་ཐག་པའི་བྱིས་པ་དཀྱིལ་དུ་བཞག་སྟེ་སྨན་པ་དང་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་བྱིས་པར་སྐད་ཆ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ། བྱིས་པའི་མིག་འབྱེད་བཙུམ་བྱེད་མི་ཐུབ་ནའང་། མགོ་རང་བཞིན་གྱིས་ཕ་མའི་ཕྱོགས་སུ་འཁོར་འགྲོ་བའི་བརྙན་སོགས་དྲ་ལམ་དུ་མང་བོ་ཡོད། དེ་ལྟར་ན་ང་ཚོ་བོད་པའི་ཕ་མ་ཚོས་གནད་དོན་འདི་གལ་ཆེན་པོར་བརྩིས་ཏེ་བྱིས་པ་ཨ་མའི་མངལ་དུ་ཡོད་པའི་དུས་སྐབས་ནས་འགོ་བཙུགས་ཏེ་བོད་སྐད་ཀྱི་ལམ་ནས་ཁ་བརྡ་མང་བོ་བྱེད་དགོས་སོ།།  

ནང་པའི་ཚན་རིག་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀུན་བཏུས་ཀྱི་དཔེ་ཆའི་པོད་འབྲིང་བའི་ནང་དུ་མངལ་གནས་བྱིས་པ་ལ་ཐོག་མར་ཕ་མའི་ཁུ་ཁྲག་འདྲེས་པའི་དྭངས་མ་ཙམ་ཞིག་ལས་མེད་པ་དང་། རིམ་གྱིས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་སོང་སྟེ་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དབང་བོ་རྣམས་དོད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ལྟ་བ་དེ་དགའ་བོ་མངལ་འཇུག་གི་མདོ་དང་དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུད། བོད་ཀྱིགསོ་རིག་གི་གཞུང་གསུམ་མཐུན་གྱི་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱདགའ་བོ་མངལ་འཇུག་གི་མདོའི་ནང་དུ་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ལ་མངལ་སྦྲུམ་ནས་ཟླ་བ་གསུམ་དང་ཞག་བདུན་ལོན་དུས་མངལ་གྱི་བྱིས་པ་དེར་བཀྲེས་སྐོམ་གྱི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཨ་མས་ཟོས་ཤིང་འཐུང་བའི་འཚོ་བཅུད་དེ་མངལ་གནས་བྱིས་པའི་ལྟེ་བའི་རྩ་ལམ་བརྒྱུད་ནས་ལུས་ལ་ཕན་འདོགས་ཀྱིན་པར་གསུངས་ཤིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་དེ་ཉིད་དུ། མས་ནི་ཟོས་ཤིང་འཐུངས་པ་དག། མངལ་ན་གནས་ན་ཕན་འདོགས་པས།། རིམ་གྱིས་སྐྱེ་དང་འཕེལ་བར་བྱེད།། ཅེས་གསུངས་བ་ལྟར། དེང་རབས་ཀྱི་ཚན་རིག་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་ཀྱང་ཨ་མའི་ལུས་ལ་མངལ་ཆགས་ཏེ་ཟླ་བ་གསུམ་དང་ཕྱེད་སོང་པའི་སྐབས་སུ། མངལ་གནས་བྱིས་པའི་མཁལ་མས་རྩོལ་སྒྲུབ་ལ་བརྟེན་ཏེ་མངལ་གནས་བྱིས་པས་མངལ་སྐྱིའི་གཤེར་ཁུ་མིད་བཞིན་ཡོད་པར་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་། ཟླ་བ་དྲུག་དང་ཕྱེད་ལོན་དུས་ལྟེ་ཐག་ནང་གི་རླན་གཤེར་བརྒྱུད་དེ་དབུགས་གཏོང་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། མིག་ཀྱང་འབྱེད་བཙུམ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པར་བཤད། དེ་བཞིན་དུ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་དུའང་ཨ་མའི་མངལ་གྱི་ཁ་ཟས་དྭངས་མའི་བཅུད་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་བོ་ལ་བརྟེན་ནས། མངལ་གནས་བྱིས་པ་དེ་མེར་མེར་བོ་ནས་ནུར་ནུར་བོ་ལ་སོགས་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གོ་རིམ་བརྒྱུད་ཏེ་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་དབང་པོ་རྣམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མིར་འགྱུར་ཀྱི་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག་པ་དང་། དེང་རབས་ཀྱི་བྱིས་སྐྱོང་སློབ་གསོ་བ་ཚོས་ཨ་མས་གང་ཟོས་མངལ་གནས་བྱིས་པའི་འཚོ་བཅུད་ཡིན་པ་བརྗོད་ཀྱིན་ཡོད། མངལ་གནས་བྱིས་པ་ཟླ་བ་དྲུག་ལོན་པའི་སྐབས་སུ་བདེ་སྡུག་གི་ཚོར་བ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པར་བཤད་པ་ལྟར། བྱིས་པ་མངལ་གནས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཕ་མ་སུ་ཡིན་ན་བདེ་ཐང་དང་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་ཕན་པའི་བཟའ་བཏུང་གི་སྐོར་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེའོ།།  

བྱིས་པའི་སློབ་གསོ་གླེང་བའི་གཏམ་ཞེས་པའི་དཔེ་ཆ་དེའི་རྩོམ་པ་པོ་རྒྱ་རོང་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་བྱིས་སྒྲུང་གླིང་དུ་གསུང་བཤད་ཅིག་གནང་བའི་སྐབས་སུ་ཁོ་རང་གི་ཆུང་མའི་མངལ་ལྕི་བའི་སྐབས་སུ། ཁོས་ཆུང་མའི་ཕོ་བར་སྣུམ་བྱུག་ཞོར་དུ་མངལ་དུ་གནས་པའི་བྱིས་པ་དང་ལྷན་དུ་རྩེད་མོ་རྩེས་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོང་། ཁོས་བཤད་ 

དོན་ཆུང་མའི་མངལ་གྱི་ཐད་ནས་སྐྱབས་འགྲོ་དང་དམིགས་བརྩེ་མ་བཏོན་ཏེ་ཆུང་མའི་ཕོ་བར་ལག་པ་འཇམ་པོས་སྣུམ་བྱུག་ཞོར་དང་བྱིལ་བྱིལ་གཏོང་ཞོར་དུ་བྱིས་པར་འབྲེལ་འདྲིས་བྱས་པ་དང་། མངལ་གནས་བྱིས་པས་བརྡ་ལན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཨ་མའི་མངལ་ནས་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་པ་དང་རྡོག་ཐོ་འཕེན་གྱི་འདུག་ཅེས་བཤད།ཁོས་ཆུང་མས་ 

སྐབས་སྐབས་སུ་ཁོར་ཁྱེད་རང་མོའི་མངལ་གྱི་བྱིས་པ་དང་ལྷན་དུ་རྩེད་མོ་རྩེ་བསམ་གྱི་འདུག་གམ་ཞེས་འདྲི་བ་དང་། ཁོང་བཟའ་མི་གཉིས་ཀ་མངལ་གནས་བྱིས་པ་དང་མཉམ་དུ་རྩེད་མོ་རྩེ་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་། ཕྱི་གླིང་གི་ཚན་རིག་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་ཀྱང་ཕྲུ་གུ་ཨ་མའི་མངལ་དུ་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་བྱེད་ཐབས་སྣ་ཚོགས་བཀོལ་ནས་ཕྲུ་གུ་ལ་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་གི་ཡོད། མངལ་གནས་བྱིས་པ་ཟླ་བ་བདུན་དང་ཕྱེད་ལོན་དུས་ཨ་མའི་མངལ་ནས་རྡོག་ཐོ་མང་བོ་འཕེན་གྱི་ཡོད་པར་བཤད། སྐབས་དེར་ཕ་མས་ཡ་ལན་གྱི་ཚུལ་དུ་ལག་ཡང་མོས་རྡོག་ཐོ་འཕེན་སའི་ཕོ་བའི་ཐད་ནས་མར་མནན་ཏེ་ཕྲུ་གུས་ཡ་ལན་བྱེད་མིན་ལ་ཚོད་ལྟ་བྱེད་ཆོག་པར་བཤད། དེ་བཞིན་དུ་མངལ་གནས་བྱིས་པར་རོལ་དབྱངས་ཀྱི་ལམ་ནས་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་པར་སྤྲོ་ན། ཨ་མའི་མངལ་གྱི་ཐད་ནས་རོལ་དབྱངས་གྲགས་སུ་བཅུགས་ཏེ་བྱིས་པས་བརྡ་ལན་སྤྲོད་མིན་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་ཆོག་པ་ཡིན། བོད་ཀྱི་བུད་མེད་སློབ་གསོ་བ་དང་ཨེ་འཛེའི་རང་འདུན་པ་གྲགས་ཅན་སྒྲོལ་དཀར་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་བྱིས་སྒྲུང་གླིང་དུ་སྔོན་ཆད་གསུང་བཤད་ཅིག་གནང་བའི་སྐབས་སུ།ཁོ་མོར་མངལ་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ་མངལ་གྱི་ཐད་ནས་རོལ་དབྱངས་གྲགས་སུ་བཅུགས་ཏེ་བྱིས་པས་བརྡ་ལན་སྤྲད་པའི་བརྙན་ཞིག་བྱིས་སྒྲུང་གླིང་གི་ཚོགས་མི་ཚང་མའི་མིག་ལམ་དུ་བསྟར་བ་རེད། དེ་ལྟར་ན་ཨ་མའི་ལུས་ལ་མངལ་སྦྲུམ་པའི་སྐབས་སུ་མངལ་གནས་སློབ་གསོ་སྐོར་ལ་དོ་སྣང་སྤྲད་དེ་བྱིས་པར་མངལ་གྱི་སློབ་གསོ་བྱེད་པ་གལ་ཆེའོ།།  

མདོར་བསྡུས་ན། དགའ་བོ་མངལ་འཇུག་གི་མདོ་དང་དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུད། བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གི་གཞུང་ལུགས་སོགས་སུ་གསུངས་པའི་མངལ་གནས་བྱིས་པའི་ལུས་སེམས་ཀྱི་འཕེལ་འགྱུར་གྱི་སྐོར་དང་། དེང་རབས་ཀྱི་ཚན་རིག་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་ཞིབ་འཇུག་གི་གྲུབ་དོན་གྱི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ལ་མཐུན་པའི་ཆ་ཧ་ཅང་མང་བོ་ཡོད་པར་སྣང་། དེ་ལྟར་ན་མ་འོངས་བོད་་ཀྱི་མི་རབས་རྗེས་མ་ཚོའི་འཚར་ལོངས་ཀྱི་ཆེད་དུ་དོ་ཁུར་ཆེ་བའི་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་ནང་བསྟན་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དུ་གསུངས་པའི་བྱིས་སྐྱོང་སློབ་གསོའི་སྐོར་ཟུར་འདོན་བྱེད་ཐུབ་ན་ཕན་ཐོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་སེམས། ལྷག་པར་དུ་དགའ་བོ་མངལ་འཇུག་གི་མདོ་དང་དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུད། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་སོགས་སུ་གསལ་བའི་མངལ་གནས་སློབ་གསོའི་སྐོར་དང་། ལམ་རིམ་ཆེན་མོ་དང་སྤྱོད་འཇུག་ཆེན་མོ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རིམ་བློ་སྦྱོང་སྐོར་གྱིས་སེམས་ཁམས་དང་ཀུན་སྤྱོད་སློབ་གསོའི་སྐོར་ཀྱི་ལེགས་བཤད་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དེ་དག་དེང་རབས་ཀྱི་ཚན་རིག་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་གི་གྲུབ་དོན་ལས་རྙེད་པའི་སློབ་གསོའི་བྱེད་ཐབས་ལ་སྦྱར་ཏེ་རང་རྐྱ་ཐུབ་པའི་བྱིས་སྐྱོང་སློབ་གསོའི་མ་ལག་ཅིག་བོད་ཡིག་ཐོག་འབྲི་ཐུབ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་བར་སེམས་སོ།།